مختصری از زندگینامه امام رضا علیه السلام
مختصری از زندگینامه امام رضا علیه السلام
حضرت علی ابن موسی الرضا علیه السلام ملقب به رضا ؛ هشتمین
امام شیعیان می باشد . آن حضرت در سال 148هجری متولد شد .
نام مادر آن حضرت را نجمه خاتون و برخی نیز تکتم ذکر کرده اند .
کنیه آن حضرت ابوالحسن بود و القاب دیگر حضرت عبارتند از
صابر؛ فاضل ؛ رضی ؛ وفی و ...
امام هشتم علیه السلام پس از پدر خود به امر خدا و معرفی گذشتگان خود به
امامت رسید و مدتی از زمان امامت خود را با هارون خلیفه عباسی و پس از
او با پسرش امین و سپس با مامون معاصر بود .
دوران امامت آن حضرت مجموعا بیست سال بوده که ده سال اول مقارن
خلافت هارون و پنج سال بعد با خلافت امین و پنج سال آخر با دوره خلافت
مامون سپری شد . عمر مبارک حضرت رضا علیه السلام را پنجاه و پنج سال
ذکر کرده اند . مامون پس از پدرش هارون ؛ اختلافاتی با برادر خود یعنی امین
پیدا کرد که منجر به جنگهای خونین و بالاخره کشته شدن امین گردید و مامون بر
سریر خلافت نشست . تا آن زمان سیاست خلافت بنی عباس نسبت به سادات علوی ؛
سیاست خشونت آمیز و خونینی بود و پیوسته رو به سختی می رفت و هر چند گاه
یکی از علویین قیام کرده جنگ خونینی برپا می شد و این خود برای دستگاه
خلافت گرفتاری سختی بود . مامون به فکر افتاد که به این گرفتاریها با سیاست
تازه ای خاتمه بخشید و آن این بود که امام هشتم را به ولایت عهدی برگزیند و
از این راه هر گرفتاری را رفع کند .
او می اندیشید که سادات علوی پس از آن که دست خودشان به خلافت بند شد
دیگر به ضرردستگاه قیام نمی کنند و شیعه نیز دیگر آن اعتقاد معنوی و ارادت
باطنی را که در حق امامان اهل بیت داشتند پس از مشاهده مشارکت امام خود در
خلافتی که پیوسته آن را پلید و ناپاک می شمردند ؛ از دست می دهند و تشکل
مذهبی شان سقوط کرده و دیگر خطری از این راه متوجه دستگاه
خلافت نخواهد گردید . و بدیهی است که پس از حصول مقصود ؛ از بین بردن
امام برای مامون اشکالی ایجاد نمی کرد . مامون برای تحقق دادن به این تصمیم
امام را از مدینه به مرو احضار نمود .
در خلوت جز فضل بن سهل و مامون کسی دیگر در آن مجلس نبود به
حضرت گفت : در نظر گرفته ام کار فرمانروایی و زمامداری مسلمانان را به عهده
شما گذارم . حضرت امام رضا علیه السلام فرمود :
از خدا بترس همانا من توانایی آن را ندارم و نیروی انجام کار
خلافت در من نیست . مامون گفت : پس ولایت عهدی را پس از خود به شما
واگذار می کنم . سرانجام حضرت پس از پا فشاری و اصرار مامون امر ولایت
عهدی را با شروطی پذیرفت . امام رضا علیه السلام همواره در مجالسی که مامون
با حضور علما و دانشمندان ادیان مختلف ترتیب می داد ؛ حضور داشت و با آنها به
مناظره و مباحثه می پرداخت که بسیاری از این مناظرات
در جوامع حدیث شیعه ضبط و نقل شده است .
چیزی نگذشت که مامون از پیشرفت سریع شیعه و افزونی ارادت آنها به ساحت
امام به هراس افتاد و در صدد چاره جویی برآمد تا این که سرانجام در
سال 203 هجری حضرت را مسموم نموده و به شهادت رسانید .
منابع :
مناقب ابن شهر آشوب ج 4 ص 363
- ۹۱/۰۷/۰۵